ارزیابی تنوع ژنتیکی در جمعیتهای مختلف گونه Elymus tauri ازشمال غرب ایران

در این بررسی تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و همبستگی ساده و چندگانه صفات در گونه Elymus tauri بررسی شد .مواد آزمایشی شامل بذر 8 جمعیت بومی بود که از استانهای آذربایجان شرقی و اردبیل جمع‌آوری گردید .آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در باغ گیاهشناسی تبریز در پائیز سال 1377 پیاده شد .در تجزیه واریانس از نظر صفات مورد بررسی تعداد پنجه بارور، تعداد کل پنجه، طول سنبله و طول برگ پرچمی و عملکرد علوفه (وزن خشک بوته) تفاوتهای معنی‏داری در بین جمعیتها وجود داشت ولی برای صفات تعداد برگ، ارتفاع بوته و تعداد سنبلچه تفاوت معنی‏داری مشاهده نگردید .میزان وراثت پذیری عمومی برای تعداد پنجه بارور، تعداد کل پنجه، طول سنبلچه، طول برگ و عملکرد علوفه خشک در حد متوسط به بالا و به‏ترتیب معادل 83%، 72%، 80%، 61%، 52% برآورد شد .تجزیه کلاستر با استفاده از روش Ward، 8 جمعیت بومی را در دو گروه متمایز قرار داد .جمعیتهای گلجار مرند، زنوز، صوفیان و اهر در یک گروه و جمعیتهای گوی چوخور مشکین شهر، قینرجه مشکین شهر، میشو (سیوان) و پیام در گروه دیگر قرار گرفتند .این تمایز با ارتفاع مبدا اولیه رویشگاههای جمعیتها مطابقت داشت و نشان داد که جمعیتهای موجود در ارتفاع بالاتر از نظر ویژگیهای موفولوژیکی متفاوت از جمعیتهایی درارتفاعات پائین‏تر می‏باشد.برآورد همبستگی‏های ساده صفات نشان داد که تنها بین عملکرد علوفه و طول برگ همبستگی مثبت و معنی‏داری مشاهده می گردد .با وجود این، ضریب همبستگی چندگانه عملکرد با صفات مورد بررسی بالا بود (8/0=R) .بنابراین برای پی بردن به موثرترین صفات مورفولوژیکی روی عملکرد علوفه رگرسیون نزولی انجام گرفت .در نهایت از بین 8 صفت، تعداد کل پنجه و پنجه بارور در سطح احتمال 5% دارای ضریب رگرسیون ناقص معنی‏داری بودند که بیانگر نقش بیشتر این صفات در تبیین عملکرد علوفه می‏باشد.